وسیله ای ساده که برای اندازه گیری فشار جو به کار می رود. فشارسنج در سال 1643 میلادی توسط توریچلّی فیزیک دان ایتالیایی اختراع شد.
فشارسنج هوا شامل یک لولهٔ شیشه ای بلند به طول تقریبی 80 سانتی متربا یک سر بسته است که از جیوه پر شده و سپس در یک ظرف محتوی جیوه به طور وارون قرار گرفته است فضای خالی بالای ستون جیوه تنها محتوی بخار جیوه است که فشار آن ناچیز بوده و در عمل برابرصفر فرض می شود.
چون نقاط A و B هم ترازند خواهیم داشت:
PA = PB ⇒ P0 = 0 + ρgh ⇒ P0 = ρgh
در سطح دریای آزاد این ارتفاع حدود 760mm است. به همین دلیل در بسیاری موارد فشار اندازه گیری شده برحسب میلی متر جیوه mmHg یا سانتی متر جیوه cmHg بیان می شود.
سوال: توضیح دهید چرا توریچلّی در آزمایش خود ترجیح داد به جای آب از جیوه استفاده کند؟
پاسخ: چگالی جیوه خیلی بیشتر از چگالی آب است و اگر قرار بود بجای جیوه از آب استفاده شود، ارتفاع ستون مورد نظر بسیار بلند می شد.
سوال: برای لوله های غیرمویین، اگر سطح مقطع و طول لوله ها متفاوت باشد، ارتفاع ستون جیوه تغییر نمی کند، علت را توضیح دهید.
پاسخ: با توجه به رابطه P0= ρgh ارتفاع ستون جیوه بدست می آید.چون فشار هوا و چگالی جیوه برای لوله ها یکسان است، ارتفاع جیوه در تمام لوله ها یکسان خواهد بود.
سوال: در قلم خودکار، جوهر از طریق یک لوله وارد نوک قلم شده و در آنجا توسط یک گوی فلزی ضد زنگ غلتان، روی ورقهٔ کاغذ پخش می شود. در بدنهٔ لاکی یا درپوش بالایی این نوع قلم های خودکار، سوراخ ریزی ایجاد می کنند )شکل پ(. دلیل این کار را توضیح دهید.
پاسخ: فشار هوا از طریق روزنه وارد لوله حاوی جوهر شده و به سطح آن فشار وارد کرده و جوهر را به سمت پایین فشار میدهد.